जागतिक योगदिनानिमित्त शहरभर शिबिरांचे, कार्यक्रमांचे आयोजन
म. टा. प्रतिनिधी, पुणे
मन आणि आरोग्य निरोगी आणि उत्साही राहण्यासाठी आवश्यक असलेल्या योगाचा प्रसार आणि प्रचार करण्यासाठी शहराच्या विविध भागांत बुधवारी आंतरराष्ट्रीय योग दिन उत्साहात साजरा करण्यात आला. सरकारी कार्यालयांपासून ते कॉर्पोरेट कंपन्या, शैक्षणिक संस्थांसह लहान-मोठे उद्योजक, चिमुकल्यांपासून ते ज्येष्ठ नागरिकांपर्यंत सर्वांनीच वेळात वेळ काढून योगासनांसह प्राणायामांचे धडे गिरवून निरोगी आरोग्याचा संकल्प केला. दरम्यान, शहरातील विविध उपक्रमांमध्ये हजेरी लावून पुणेकरांनी योगसाधनेचे महत्त्व जाणून घेतले.
आंतरराष्ट्रीय योग दिनानिमित्त शहरात शैक्षणिक संस्था, संघटना आणि प्रशिक्षकांनी योग शिबिरांचे आयोजन केले होते. पुणेकरांनीही उत्स्फूर्त प्रतिसाद देऊन त्यामध्ये सहभाग नोंदवला. महापालिकेच्या शिक्षण विभागाच्या वतीने योग दिनानिमित्त वीर नेताजी पालकर प्राथमिक शाळेत योगदिनाचे आयोजन करण्यात आले होते. याच वेळी पालिकेच्या सर्व माध्यमांच्या प्राथमिक, माध्यमिक शाळांमध्ये सकाळी योगदिन साजरा करण्यात आला. मुख्य कार्यक्रमाला शिक्षण उपसंचालक दिनकर टेमकर, प्रशासकीय अधिकारी दीपक माळी, राजेंद्र ढुमणे, माणिक देवकर तसेच इतर पदाधिकारी, क्रीडा अधिकारी, मुख्याध्यापक, शिक्षक सहभागी झाल होते. शिक्षण मंडळातर्फे योग दिनाच्या कार्यक्रमाची पर्वतयारी म्हणून मागील आठवड्यात सर्व शाळेतील शिक्षकांसाठी योगप्रशिक्षणवर्गाचे आयोजन करण्यात आले होते. यामध्ये साडेतीनशेहून अधिक शिक्षकांना योग प्रशिक्षण देण्यात आले.
सरहद शाळेमध्ये योग दिन उत्साहात साजरा करण्यात आला. ‘सहज योग’चे समिती सदस्य रामेंद्र बोहर यांनी उपस्थितांना योग आणि ध्यानधारणेचे महत्त्व समजावून सांगितले. मुलांनी या वेळी सूर्यनमस्कार आणि योगासने केली. पुणे सहज योगच्या समिती सदस्य सुनीता धुमाळ आणि ज्योती सणस यांनी मुलांकडून ध्यानधारणेचा सराव करून घेतला. मुख्याध्यापिका कविता वानखेडे या वेळी उपस्थित होत्या. पल्लवी कदम यांनी कार्यक्रमाचे सूत्रसंचालन आणि ज्योती पाटील यांनी उपस्थितांचे आभार मानले.
कॅम्प एज्युकेशन सोसायटीच्या हायस्कूल, ज्युनियर कॉलेज आणि व्यावसायिक अभ्यासक्रम विभागाच्या वतीने योग दिन साजरा करण्यात आला. या वेळी विद्यार्थ्यांनी आसनांची प्रात्यक्षिके सादर केली. संस्थेचे कार्याध्यक्ष वालचंद संचेती यांच्या मार्गदर्शनाखाली हा उपक्रम राबविण्यात आला. यावेळी प्राचार्या कल्पना मूळगावकर, उपप्राचार्या दुर्गा देशमुख, पर्यवेक्षिका एस. एस. साळुंखे तसेच इतर पदाधिकारी उपस्थित होते.
भारतीय किसान परिवार आणि अमनोरा टाऊनशिपच्या संयुक्त विद्यमाने हडपसर येथे योग दिवस साजरा करण्यात आला. पवार पब्लिक स्कूलचे विद्यार्थी आणि अमनोरा टाउनशिपमध्ये राहणारे अडीच हजारांहून अधिक नागरिक सहभागी झाले होते. ब्रह्मकुमारी मेडिटेशन सेंटरतर्फे धकाधकीच्या जीवनात ध्यानधारणेचे महत्त्व आणि त्याचे फायदे या विषयी मार्गदर्शन करण्यात आले. योगाचे महत्त्व, प्रचार आणि प्रसार करण्याच्या उद्देशाने हा कार्यक्रम घेण्यात आल्याचे भारतीय किसान परिवाराच्या वीरा लिंगम, रघू चौधरी आणि श्रीनिवास देशमुख यांनी सांगितले. कार्यक्रमाला उपमहापौर डॉ. सिद्धार्थ धेंडे, सोनल जोशी, सुनील तरटे, डॉ. आशिष गोखले आदी उपस्थित होते.
पतंजली योग समिती आणि कोथरूड संस्कृती प्रतिष्ठान यांच्या संयुक्त विद्यमाने योग शिबिराचे आयोजन करण्यात आले होते. डी. पी. रस्त्यावर झालेल्या कार्यक्रमाचे खासदार अनिल शिरोळे यांच्या हस्ते उद् घाटन करण्यात आले. शिबिरामध्ये आमदार मेधा कुलकर्णी, महापौर मुक्ता टिळक, स्थायी समितीचे अध्यक्ष मुरलीधर मोहोळ, पतंजली समितीचे बापू पडळकर, रामकुमार राठी, स्थानिक नगरसेवक आदी मान्यवर आणि नागरिक मोठ्या संख्येने सहभागी झाले होते.
शरीर, मन आणि बुद्धीची एकात्मता साधण्यासाठी आणि आरोग्य चांगले राहण्यासाठी योगाभ्यास अतिशय महत्त्वाचा आहे. योगसाधनेमुळे शारीरिक आणि मानसिक आजारांना दूर ठेवणे शक्य होते, असे मत योगाचार्य मारुती पाडेकर यांनी दिला. डॉ. विश्वनाथ कराड एमआयटी वर्ल्ड पीस युनिव्हर्सिटीतर्फे कोथरूड येथील माईर्स एमआयटीच्या प्रांगणात योगदिन उत्साहात साजरा करण्यात आला. या वेळी पाडेकर यांनी उपस्थितांना मार्गदर्शन केले. कार्यक्रमाला जपान येथील ‘इंडियन रिजन ऑफ शार्प कॉर्पोरेशन’चे मुख्य कार्यकारी अधिकारी टोमियो इसोगाई, कॅलिग्राफर कझुको बारिसिक, प्रसिद्ध पर्यावरणतज्ज्ञ डॉ. राजेंद्र शेंडे आणि पतंजली योग समितीचे प्रमुख बापू पाडळकर उपस्थित होते. या वेळी एमआयटीचे संस्थापक अध्यक्ष प्रा. डॉ. विश्वनाथ कराड, राहुल कराड यांसह माईर्स एमआयटी शिक्षणसंस्था समूहातील प्राचार्य, शिक्षक, शिक्षकेतर कर्मचारी आणि विद्यार्थ्यांनी योगासने केली. शेंडे म्हणाले, ‘वैज्ञानिकदृष्ट्या योगासनांचे खूपच महत्त्व आहे. त्यामुळेच आज जगातील वैज्ञानिकांनी योगसाधनेचा केवळ स्वीकारच नव्हे, तर स्वागत केले आहे. त्यामुळे जगातील सर्व मानव समाज योगाभ्यास करून आपले आरोग्य उत्तम राखू शकेल.’ कराड यांनीही मनोगत व्यक्त केले.
सरकारी कार्यालयातही ‘योग’
विभागीय आयुक्त कार्यालय आणि जिल्हाधिकारी कार्यालय यांच्या संयुक्त विद्यमाने अल्पबचत संकुलात योग प्रशिक्षण शिबिराचे आयोजन करण्यात आले होते. या वेळी सामान्य प्रशासन विभागाचे तहसीलदार बालाजी सोमवंशी, जिल्हा क्रीडा अधिकारी विजय संतान, पतंजली योग समितीचे प्रांत प्रभारी बापू पाडळकर, सहयोग शिबिराचे एस. बी. कुलकर्णी आदी उपस्थित होते. आंतरराष्ट्रीय खेळाडूंनी उपस्थितांना योगासनांची प्रात्यक्षिके करून दाखवली. पतंजली आणि जिल्हा क्रीडा प्रशिक्षकांच्या मार्गदर्शनाखाली अधिकारी आणि कर्मचाऱ्यांनी योगासनांचा सराव केला.
महाराष्ट्र कॉस्मोपॉलिटन एज्युकेशन सोसायटीतर्फे आझम कॅम्पसमध्ये ‘आंतरराष्ट्रीय योग दिवस’ साजरा करण्यात आला. शाळा आणि महाविद्यालयातील सहाशेहून अधिक विद्यार्थी, विद्यार्थिनी त्यात सहभागी झाले होते. आझम स्पोर्ट्स अकादमीचे संचालक गुलजार शेख, मजीद सय्यद, शबनम पीरजादे, दानिश सय्यद यांनी कार्यक्रमाचे संयोजन केले. एम. ए. रंगूनवाला इन्स्टिट्यूट ऑफ हॉटेल मॅनेजमेंट अँड रिसर्चचे विद्यार्थीही या उपक्रमात सहभागी झाले होते. संस्थेचे अध्यक्ष डॉ. पी. ए. इनामदार या वेळी उपस्थित होते.
गोयल गंगा इंटरनॅशनल स्कूल येथे योगासनांच्या आंतरशालेय स्पर्धा पार पडल्या. यामध्ये अक्षरा इंटरनॅशनल, गोयल गंगा इंटरनॅशनल स्कूल, विद्यानंद स्कूल, साधू वासवानी स्कूल यांसह अकरा शाळांमधील विद्यार्थी सहभागी झाले होते. मुलांच्या गटात अक्षरा इंटरनॅशनलने आणि मुलींच्या गटात साधू वासवानी स्कूलने प्रथम क्रमांक पटकावला. गोयल गंगा फाउंडेशनचे विश्वस्त जयप्रकाश गोयल, शाळेच्या विश्वस्त सोनू गुप्ता, मुख्याध्यापिका भारती भागवानी यांच्यासह शिक्षक, विद्यार्थी मोठ्या संख्येने उपस्थित होते. योग गुरु दिगंबर कदम ,संगीता महाबोले,प्रिया कदम, अपूर्वा सावंत, आदित्य शेडकर यांनी आठशेहून अधिक मुलांना ध्यानधारणा, प्राणायामाचे धडे दिले. नियमित आणि योग्य योग साधनेमुळे शारीरिक क्षमता वाढते, मानसिक स्थिरता, व्याधीविरहीत शरीर, व्यक्तिमत्त्व विकास, मानसिक संतुलन, सकारात्मक दृष्टिकोन, उत्साह वाढतो. अनुभवी योगशिक्षकाच्या मार्गदर्शनानुसार नियमित योगसाधना करणे हिताचे आहे, असा सल्ला गोयल यांनी दिला.
पी. जोग कॉलेज ऑफ सायन्स अॅन्ड कॉमर्सतर्फे मयूर कॉलनीत योग दिन उत्साहात साजरा करण्यात आला. संस्थेच्या अध्यक्षा सुरेखा जोग यांच्या ‘आरोग्य आणि शांततेसाठी योग’ या संकल्पनेतून कार्यक्रमाचे आयोजन करण्यात केले आले होते. या वेळी योग तज्ज्ञांनी विद्यार्थ्यांकडून प्राथमिक योगासने, प्राणायाम, सूर्यनमस्कार, कपालभाती अशा प्रकारची आसने करून दाखविली. योगाचे महत्त्व सर्व विद्यार्थ्यांपर्यंत पोहोचविणे, तसेच शारीरिक तंदुरुस्ती, लवचिकता आणि तणाव व्यवस्थापनासाठी योगासनांचा फायदा होतो, असे मत संस्थेचे उपाध्यक्ष डॉ. अमोल जोग यांनी व्यक्त केले. योगाभ्यास केल्यास विद्यार्थ्यांची एकाग्रता वाढण्यास मदत होईल, असे मत संस्थेचे सचिव पुष्कर जोग यांनी व्यक्त केली. महाविद्यालयाच्या व्यवस्थापिका जयमाला पुरंदरे यांनी कार्यक्रमाचे नियोजन केले होते.
सासवड येथील वाघीरे महाविद्यालयात पुणे ते पंढरपूर दिंडीसाठी निघालेल्या वारकऱ्यांसाठी विशेष कार्यक्रम आयोजित कऱण्यात आला होता. सावित्रीबाई फुले पुणे विद्यापीठ राष्ट्रीय सेवा योजना आणि वाघीरे कॉलेजच्या राष्ट्रीय सेवा योजना आणि जिमखाना विभागाच्या संयुक्त विद्यमाने आयोजित कार्यक्रमात प्रा. रूपेश थोपटे यांनी उपस्थितांना मार्गदर्शन केले. कॉलेजचे प्राचार्य डॉ. नितीन घोरपडे, उपप्राचार्य डॉ. सतिश बोंगाणे, प्रा. माया हुंबरे, दिनेश जाधव तसेच इतर पदाधिकारी उपस्थित होते. थोपटे यांनी योगाच्या विविध प्रकारांमधून शारीरिक आणि मानसिक स्वास्थ्याची जोपासना कशी होते याविषयी माहिती दिली. दिंडी सोहळयासाठी मुक्कामी असलेल्या वारकऱ्यांकडून शिथिलीकरणाचे व्यायाम, दीर्घ श्वसनाचा सराव करून घेतला. वारकऱ्यांचाही या उपक्रमाला उत्तम प्रतिसाद मिळाला. यामध्ये दिंडीमधील वारकरी, कॉलेजचे विद्यार्थी, स्वयंसेवक असे सहाशेहून अधिक विद्यार्थी यात सहभागी झाले होते.
वाघोली येथील रायसोनी शिक्षण समूहातर्फे विशेष कार्यक्रम आयोजित करण्यात आला होता. संस्थेचे इंजिनिअरिंग अँड टेक्नॉलॉजी कॉलेज तसेच आर्टस्, कॉमर्स अँड सायन्स कॉलेजचे विद्यार्थी आणि शिक्षक यात सहभागी झाले होते. इंडियन स्कूल ऑफ योगाचे प्रशिक्षक नीलेश यादव आणि शरद देशपांडे यांनी उपस्थितांना योगासनांची माहिती दिली. विविध योग आसने आणि त्यांचे फायदे समजावून सांगितले. सूर्यनमस्कार हा बारा आसनांचा एकत्रित व्यायामप्रकार आहे. दररोज सकाळी सूर्योदयासमयी योगासने केल्यास दिवसाची सुरुवात प्रसन्न आणि आणि शरीर निरोगी राहण्यासही मदत होते, असे डॉ. आर. डी. खराडकर यांनी सांगितले. रायसोनी समूहचे विश्वस्त संचालक अजित टाटिया, डॉ. आर. डी. खराडकर, डॉ. जे. बी. संकपाळ, डॉ. मुरलीधर शिंदे तसेच इतर मान्यवर उपस्थित होते. शारीरिक शिक्षक संचालक संतोष मोटे, अमितकुमार वाघ आणि नितीन चौधरी यांनी संयोजन केले.
हडपसर येथील बालगोकुलम् संस्थेतर्फे सिझन्स मॉलमध्ये सामूहिक सूर्य नमस्कार आणि योगासनांचे सादरीकरण करण्यात आले. या वेळी वय वर्षे ६ ते १५ वयोगटातील शंभरहून अधिक मुलांनी योगासने सादर केली. शास्त्रीय संगीताच्या तालावर मुलांनी योगासनांबरोबरच सूर्य, तारे, स्वस्तिक अशा रचना सादर केल्या. अवघड समजल्या जाणाऱ्या गेले महिनाभर पंचवीसहून अधिक स्वयंसेवक मुलांचा सराव करून घेत होते. कार्यक्रमासाठी प्रवीण लंगरे, मंगेश जोशी आणि संतोष कुलकर्णी यांनी परिश्रम घेतले. अंकुर उमडेकर यांनी सूत्रसंचालन केले. गेल्या दोन वर्षांपासून पुणे शहरात बालगोकुलमच्या २७ शाखा कार्यरत आहेत.
महाराष्ट्र कॉस्मोपॉलिटन एज्युकेशन सोसायटीच्या इन्स्टिटयुट ऑफ फार्मसी डिप्लोमा आणि अल्लाना कॉलेज ऑफ फार्मसीमध्ये योग शिबिराचे आयोजन करण्यात आले होते. योगतज्ञ आनंदाचार्य पोनागंती यांनी मार्गदर्शन केले. कॉलेजचे प्राचार्य डॉ. व्ही. एन. जगताप, डॉ. किरण भिसे, प्रा. मनोज जोगराणा या वेळी उपस्थित होते. विद्यार्थी, शिक्षक आणि शिक्षकेतर कर्मचारी योगशिबिरामध्ये सहभागी झाले होते. पोनागंती यांनी उपस्थितांना योगासनाच्या विविध पद्धतींचे प्रात्यक्षिक दाखविले. प्राणायामाचे महत्त्व आणि त्याचे प्रकार सादर केले. जोगराणा यांनी अष्टांगयोगाबद्दल माहिती दिली.
लष्कराच्या पुण्यातील संस्थांतर्फे आंतरराष्ट्रीय योग दिन साजरा करण्यात आला. पुणे कँन्टॉन्मेंटमधील मिल्खासिंग क्रीडा संकुलात झालेल्या या कार्यक्रमामध्ये अधिकारी, सैनिक आणि त्यांचे कुटुंबीय सहभागी झाले होते. निरोगी आणि तणावमुक्त आरोग्यासाठी योगासने आवश्यक असून, लष्कराने योग विद्येला त्यांच्या प्रशिक्षणात सामावून घेतले आहे. सैनिकांचे मानसिक आरोग्य राखण्यासाठी आणि ताण हलका करण्यासाठी योगासनांचा उपयोग होते, असे मत उपस्थितांनी व्यक्त केले. क्रीडा विभागातील सैनिकांनी या वेळी विविध योगासनांची प्रात्याक्षिके करून दाखविली.
डॉ. डी. वाय. पाटील आयुर्वेद महाविद्यालय आणि संशोधन केंद्रातर्फे आयोजित केलेल्या कार्यक्रमात डॉ. संजय मचे यांनी योगाभ्यास घेतला. याच वेळी प्रजापिता ब्रह्माकुमारी ईश्वरीय विश्वविद्यालयाच्या पिंपरी शाखेच्या संचालिका बीके मंजुषादीदी यांनी ध्यान सत्र घेतले. या सकाळच्या सत्रात डॉ. डी. वाय पाटील आयुर्वेद कॉलेज, पब्लिक स्कूलचे अध्यापक, विद्यार्थी, कर्मचारी तसेच ब्रह्माकुमारीस सेंटरचे सदस्य उपस्थित होते. कार्यक्रमाच्या दुसऱ्या सत्रात ‘योग व नैराश्य’ या विषयी राष्ट्रीय परिसंवाद कार्यक्रम घेण्यात आला. डॉ. डी. वाय पाटील विद्यापीठाचे कुलगुरू डॉ पी. एन राजदान यांच्या हस्ते परिसंवादाचे उदघाटन झाले. ‘आज योगाभ्यासाची गोडी विद्यार्थ्यांमध्ये वाढत आहे ही फार कौतुकाची बाब आहे. स्वतःच्या आरोग्यासाठी सर्वानीच योगशास्त्राकडे कल वाढवावा,’ असे मत डॉ. राजदान यांनी व्यक्त केले. कॉलेजच्या उपप्राचार्या डॉ. मेधा कुलकर्णी, कुलसचिव दिलीप मोहिते, वैद्यकीय क्षेत्रातील अध्यापक आणि विद्यार्थी उपस्थित होते. उत्साह व नैराश्य यात समतोल साधूनच मानसिक स्वास्थ्य सुधारू शकतो, असे मत प्रख्यात योग विशारद डॉ संप्रसाद विनोद व्यक्त केले. योगासनाद्वारे मन प्रसन्न करण्याचे उपाय त्यांनी सांगितले. मानसिक ताण आणि तणावमुक्तीचे उपाय’ या विषयी मानसोपचार तज्ज्ञ डॉ. मानसी शहा यांनी मार्गदर्शन केले. ‘मानसोपचार व नैराश्य’ या विषयी मानसोपचार तज्ज्ञ डॉ. नीलेश नाफडे यांनी संवाद साधला. मेधा कुलकर्णी, डॉ. उर्मिला शिर्के, डॉ. योगेश शिंदे, डॉ. संतोष कांबळे, डॉ ज्योत्स्ना यादव आणि विद्यार्थ्यांनी कार्यक्रमाचे संयोजने केले.
मोबाइल अॅप डाउनलोड करा आणि राहा अपडेट
