म. टा. प्रतिनिधी, पुणे
दिवाळीचा फराळ आणि फटाक्यांची आतषबाजी याची दूरपर्यंत ओळख नसलेली कातकरी समाजाची वस्ती या वर्षी आकाशकंदिल, फराळ, फटाके आणि पणत्यांच्या प्रकाशाने उजळून निघाली. पुण्यापासून अगदी हाकेच्या अंतरावर असलेल्या पौडमध्ये डोंगर दऱ्यांमध्ये राहणारे कातकरी समाजातील शेतमजूर दिवाळीनिमित्त आयोजित आनंदोत्सवात उत्साहाने सहभागी झाले होते. तर, चिमुकल्यांनी कधीही न पाहिलेले फटाके पहिल्यांदाच उडविण्याचा मनमुराद आनंद लुटला.
कसबा पेठेतील त्रिमूर्ती मित्र मंडळ, प्रभात प्रतिष्ठान, गुरुवार पेठेतील वीर शिवराय तरुण मंडळ आणि बुधवार पेठेतील साईनाथ मंडळ ट्रस्टच्या संयुक्त विद्यमाने या कार्यक्रमाचे आयोजन करण्यात आले. पौडमधील कलमशेत, अंधेसे आणि बेलवडे येथील कातकरी पाड्यांवर झालेल्या कार्यक्रमाला किरण सोनिवाल, डॉ. विजय पोटफोडे, सुशील अगज्ञान, पियूष शहा, विनय चाळणीवाले, राजेंद्र भोसले, प्रतीक निंबाळकर, विकास महामुनी यांसह मंडळाचे कार्यकर्ते उपस्थित होते.
डोंगरावरील या वस्तीमध्ये प्रत्येक घरात जाऊन कार्यकर्त्यांनी दिवाळी फराळ, उटणे, पुस्तके, पणत्या आणि कपडे देऊन कुटुंबांना दिवाळीच्या शुभेच्छा दिल्या. तसेच, प्रत्येक घराच्या दरवाजामध्ये आकाशकंदिल लावून त्यांना दिवाळीचे महत्त्व सांगितले. चिमुकल्यांनी फटाके उडविण्यासह फराळाचे पदार्थ खाण्याचा आनंदही लुटला.
स्थानिक रहिवासी गणपत कोळी म्हणाले, ‘आमच्या गावामध्ये पहिल्यांदाच इतक्या मोठ्या प्रमाणात दिवाळी साजरी झाली. फराळाच्या पदार्थांची नावेदेखील माहिती नसल्याने हे पदार्थ आमच्या घरी होत नव्हते. परंतु, पुणेकरांनी आमच्याबरोबर साजऱ्या केलेल्या दिवाळीमुळे वस्तीमध्ये उत्साहाचे वातावरण निर्माण झाले आहे.
सहस्त्र दिव्यांतून जवानांना मानवंदना
आपली मातृभूमी सुरक्षित राहावी, यासाठी सीमेवर लढताना प्राणांची बाजी लावणाऱ्या शहीद मेजर प्रदीप ताथवडे; तसेच भारतीय सैनिकांना शिवसाम्राज्य वाद्य पथकांच्या वादकांनी एक सहस्त्र दिव्यांतून मानवंदना दिली. कोथरूड येथील शहीद मेजर प्रदीप ताथवडे उद्यानात हा दीपोत्सव करण्यात आला.
‘शिवसाम्राज्य वाद्य पथका’तर्फे हा कार्यक्रम आयोजित करण्यात आला होता. यंदा उपक्रमाचे पाचवे वर्ष होते. या वेळी पथक प्रमुख अक्षय बलकवडे, शर्वरी जगताप, प्रतिभा डांगळे, श्रद्धा साहनी, अनिरुध्द डाळवाले, अमित तरडे तसेच पथकातील वादक उपस्थित होते. देशाच्या सीमेवर लढणाऱ्या सैनिकांच्या हौतात्म्याची तरुणांना जाणीव व्हावी, यासाठी उपक्रम घेण्यात येतो. पथकामार्फत दिवाळीच्या प्रत्येक दिवशी समाजातील वंचित विशेष घटकाला जगण्याचा आनंद मिळावा; तसेच त्यांच्यासोबत दिवाळी साजरी करणे हा आमचा प्रयत्न असतो, असे बलकवडे यांनी सांगितले.
‘सर्वधर्मीय आणि कृतज्ञ दिवाळी’
‘प्रबोधन माध्यम संस्थे’तर्फे ‘सर्वधर्मीय आणि कृतज्ञ दिवाळी’ या उपक्रमाचे दौंड येथील केडगावातील पंडिता रमाबाई मुक्ती मिशनमध्ये आयोजन करण्यात आले होते. या उपक्रमाचे यंदा सहावे वर्ष होते. दिवाळीच्या वसुबारस या पहिल्या दिवशी झालेल्या या कार्यक्रमात सातशे अनाथ मुले, दृष्टिहीन आणि वृद्ध महिला तसेच लहान मुले सहभागी झाली होती.
‘प्रबोधन माध्यम’चे संस्थापक दीपक बिडकर, संचालक गौरी बिडकर, मिशनचे माजी अध्यक्ष मार्कस देशमुख, सारिका रोजेकर, सचिन सूर्यवंशी यांच्या हस्ते महिलांना व अनाथ मुलांना दिवाळी फराळाचे वाटप करण्यात आले. तसेच, प्रबोधन माध्यम संस्थेच्या वतीने मिशनच्या अन्न कोठाराला शंभर किलो धान्य भेट देण्यात आले. या कार्यक्रमाला ‘महाराष्ट्र कॉस्मॉपॉलिटन एज्युकेशन सोसायटी’चे अध्यक्ष, पी. ए. इनामदार, मिशनचे माजी अध्यक्ष मार्कस देशमुख, संचालक लॉरेन फ्रान्सिस, उपसंचालक अनिल फ्रान्सिस, मुख्याध्यापिका प्रमिला डोंगरे, सारीका रोजेकर, सचिन सूर्यवंशी उपस्थित होते.
दिवाळी हा आनंदाचा कृतज्ञतेचा सण आहे. त्यात सर्व धर्मियांना, सर्व समाजघटकांना सहभागी करून घ्यावे या उद्देशाने या विशेष उपक्रमाचे आयोजन सलग पाच वर्षांपासून केले जात आहे. या उपक्रमातंर्गत आत्तापर्यंत गरीब, अनाथ विद्यार्थी, कचरावेचक, काश्मीरमधील विद्यार्थी, मदरसामधील विद्यार्थी, वृत्तपत्र विक्रेते, बॅक स्टेज आर्टिस्ट, सामाजिक कार्यकर्ते आदी सहभागी झाले आहेत.
कचरावेचकांना संसारोपयोगी भेटवस्तू
क्लीन गार्बेज मॅनेजमेंट, जीवित नदी, माय अर्थ, गायत्री परिवार आणि टीएए सागरमित्र मोहीम यांच्या संयुक्त विद्यमाने कचरा वेचकांसमवेत दिवाळी साजरी करण्यात आली. सिंहगड रोड परिसरातील कचरावेचकांचा संसारोपयोगी भेटवस्तू आणि मिठाई देऊन सन्मान करण्यात आला.
या वेळी सागरमित्र अभियानाचे विनोद बोधनकर, क्लिन गार्बेजचे ललित राठी, विलास पोकळे, अनंत घरत, गायत्री परिवाराचे शैलेंद्र पटेल, जीवित नदीचे निरंजन उपासनी, अनिल सिंग, प्रकाश म्हस्के आदी उपस्थित होते. या वेळी कचरावेचकांशी संवाद साधून त्यांच्या समस्या जाणून घेण्यात आल्या.
दररोज सिंहगड परिसरात गोळा होणाऱ्या एक टन ओल्या आणि सुक्या कचऱ्यापासून कंपोस्ट खत निर्मिती करता येऊ शकते, यासाठी प्रशासन आणि स्थानिक नागरिकांच्या एकत्रित सहभागी गरज आहे, असे मत राठी यांनी व्यक्त केले.
गुरूकुल आश्रमाला किराणा भेट
सामाजिक बांधिलकीच्या उद्देशाने बाबूरावजी घोलप महाविद्यालयाच्या माजी विद्यार्थ्यांनी दिवाळीनिमित्त गुरूकुल आश्रमाला किराणा साहित्य भेट दिले. उपक्रमाचे यंदा तिसरे वर्ष होते. या वेळी राजेश टाकले, विजय नवले, बजरंग म्हस्के, संजय काळे, शरद पवार, सोमनाथ जम्भूलकर, अमोल काटे आणि माधुरी साठे हे माजी विद्यार्थी उपस्थितीत होते.
वंचितांबरोबर दिवाळी साजरी
उपेक्षितांनाही दिवाळीचा आनंद लुटता यावा या उद्देशाने ‘आधार’ संस्थेतर्फे रस्त्यावर राहाणाऱ्या वंचित कुटुंबियांबरोबर दिवाळी साजरी करण्यात आली. संस्थेच्या कार्यकर्त्यांनी या वेळी सर्वांना फराळ आणि मिठाईचे वाटप केले. सामाजिक जाणि‍वेतून प्रत्येकाने आपआपल्या परीने वंचितांच्या आयुष्यात एक दीप लाऊन मांगल्याचा सण साजरा करावा असे आवाहन संस्थेतर्फे करण्यात आले.
विद्यार्थ्यांच्या सृजनशीलतेला वाव मिळावा, नवनिर्मितीचा आनंद मिळावा, या उद्देशाने एकनाथकाका जगताप प्रतिष्ठानतर्फे यादववाडी येथील माध्यमिक विद्यालयात पर्यावरणपूरक आकाशकंदिल बनविण्याचे प्रशिक्षण नुकतेच आयोजित करण्यात आले होते. प्रतिष्ठानचे अध्यक्ष संतोष जगताप यांनी ‘पर्यावरणपूरक आकाशकंदील बनविण्याची गरज’ याबद्दल विद्यार्थ्यांना मार्गदर्शन केले. स्वदेशी वस्तू वापरून देशाच्या आर्थिक विकासास मदत होईल. चिनी बनावटीच्या वस्तू वापरू नये असे आवाहनही त्यांनी केले. यादववाडी विद्यालयाबरोबर पुरंदर तालुक्यातील नारायणपूर येथील माध्यमिक विद्यालय आणि प्राथमिक हायस्कूल; तसेच कानिफनाथ विद्यालय भिवरी या शाळेतील एक हजार विद्यार्थ्यांना त्यांनी आकाशकंदिल बनवण्याचे प्रशिक्षण दिले. यासाठी लागणारे सर्व साहित्य प्रतिष्ठानमार्फत विद्यार्थांना मोफत दिले जाते. या वेळी विद्यालयाचे मुख्याध्यापक दिलीप नेवसे गुणशेखर जाधव, प्रतिष्ठानचे बबलू जाधव उपस्थित होते. वसंत ताकवले, अब्दुलगनी तांबोळी, मंगेश बोरकर, अबोली भोंगळे, राजेंद्र शिरसाठ, हनुमंत निगडे, दीपक भोसले यांनी मुलांना आकाशकंदील बनविण्यासाठी मार्गदर्शन केले.
‘स्वच्छता कर्मचाऱ्यांचा सन्मान हवा’
थंडी, ऊन आणि पावसाची तमा न बाळगता शहरात गर्दीने व्यापलेले परिसर असूनही स्वच्छता करण्याचे काम सफाई कर्मचारी वर्षभर अविरतपणे करतात. स्वच्छता हे समाजाच्या प्रगतीचे मूळ असून सार्वजनिक स्वच्छता ठेवणाऱ्यांचा असा सन्मान व्हायला हवा, असे मत चित्रपट संगीत अभ्यासक सुलभा तेरणीकर यांनी व्यक्त केले. आकार मित्र मंडळातर्फे डहाणूकर कॉलनीतील कमिन्स सर्कल गार्डन येथे स्वच्छता कर्मचाऱ्यांबरोबर दिवाळी आणि सन्मान सोहळा आयोजित करण्यात आला होता. या वेळी आमदार मेधा कुलकर्णी, प्रकाश बारड, प्रदीप जोशी, आयोजक सचिन फोलाने, बाळासाहेब माने आदी मान्यवर उपस्थित होते. आमदार मेधा कुलकर्णी यांच्या वाढदिवसानिमित्त त्यांना सन्मानपत्र देऊन सन्मानित करण्यात आले.
कुलकर्णी म्हणाल्या, ‘सण-उत्सवांच्या काळात स्वच्छता कर्मचाऱ्यांची खरी परीक्षा असते. स्वत:च्या घराची स्वच्छता आणि सार्वजनिक स्वच्छता हे ते दिव्य पार पाडतात. जेथे स्वच्छता असते, तेथेचे लक्ष्मीचा वास असतो. त्यामुळे कोथरूडमधील स्वच्छतेचे श्रेय येथील स्वच्छता कर्मचाऱ्यांना जाते. कर्मचाऱ्यांनी कोणताही ताण न घेता काम करण्यासोबत व्यसनांपासून दूर राहायला हवे.’ सचिन फोलाने म्हणाले, ‘दिवाळीसारख्या सण-उत्सवाच्या काळातदेखील स्वत:च्या घरापेक्षा शहराच्या विविध भागात सफाई करणाऱ्या स्वच्छता कर्मचाऱ्यांप्रती कृतज्ञता व्यक्त करण्यासाठी आपली दिवाळी हा कार्यक्रम घेण्यात आला.’
मोबाइल अॅप डाउनलोड करा आणि राहा अपडेट
