मुस्तफा आतार, पुणे
'बस दो मिनिट...' असे करीत 'मॅगी' तयार करणाऱ्या माधुरी दीक्षितची जाहिरात सर्वांनीच पाहिली असेल. मात्र, 'मॅगी' नूडल्समध्ये असलेल्या मोनोसोडियम ग्लुटामेट (एमएसजी) आणि शिसे यांचे प्रमाण अधिक असल्याचे आढळल्याने दोन मिनिटांची 'मॅगी' लहान मुलांसह मोठ्यांच्या आरोग्यास महाग ठरणार असल्याचे दिसत आहे.
उत्तर प्रदेशातील बारांबकी येथील अन्न व औषध प्रशासनाने (एफडीए) केलेल्या तपासणीत 'मॅगी'मध्ये शिसे तसेच 'एमएसजी'चे प्रमाण अधिक असल्याचे आढळून आले आहे. त्यामुळे 'मॅगी'च्या उत्पादनावर कारवाई करण्याचा मार्ग तेथील सरकारने अवलंबला आहे. त्या पाठोपाठ दिल्ली, केरळ सरकारने 'मॅगी'च्या उत्पादनाविरोधात पावले उचलण्यास सुरुवात केली असतानाच हरियाणा तसेच पश्चिम बंगाल सरकारनेही 'मॅगी'चे उत्पादन संकलित करून त्याचे नमुने प्रयोगशाळेस तपासणीसाठी पाठविले आहेत. त्यामुळे एकूणच देशभरातील लहान मुलांसह मोठ्यांना आवडणारी आणि अर्थात दोन मिनिटात तयार होणाऱ्या 'मॅगी'नूडल्सचे उत्पादन अडचणीत आले आहे.
'एफडीए'ची भूमिका
महाराष्ट्राच्या 'एफडीए'ने देखील विविध ठिकाणाहून 'मॅगी'चे नमुने ताब्यात घेतले आहेत. त्याची तपासणी करण्यासाठी प्रयोगशाळेत पाठविले आहेत. त्याचा अहवाल अद्याप प्रलंबित आहे. मात्र, केरळ, दिल्ली, हरियाणा सरकारच्या कृतीची दखल महाराष्ट्राच्या 'एफडीए'ला घ्यावी लागेल. देशभरातील एका शॉपिंग मॉलच्या साखळीने तर आपल्या मॉलमधून तर 'मॅगी'ची विक्रीच थांबविली. त्यामुळे ही बाब गंभीर झाली आहे. 'मॅगी'ने दोन मिनिटांत अनेकांची भूक भागवली. मात्र, त्यातील असुरक्षित घटकांची माहिती नसल्याने दोन मिनिटे अंत्यत मोलाचे वाटत होते. आता उत्तर प्रदेशपाठोपाठ दिल्लीत 'मॅगी'मध्ये असुरक्षित घटक असल्याचे निदान झाले. त्यामुळे दोन मिनिटांत तयार होणारी 'मॅगी' मम्मी पप्पांना बच्चे कंपनीला द्यावीशी वाटत असली तरी मुलांच्या आरोग्याचा विचार करता खाताना विचार करावा लागेल. त्यामुळे 'मॅगी'सारखे अनेक खाद्यपदार्थ बाजारात मोठ्या प्रमाणात मिळत आहे. त्या पदार्थांच्या लेबलमध्ये असलेल्या समाविष्ट घटकांकडे नजर ठेवण्याची गरज आहे. त्याशिवाय ते पदार्थ आरोग्यास घातक आहे की नाहीत याची देखील खातरजमा करून घेतली पाहिजे. अन्यथा टिव्ही चॅनेलवर दिसणाऱ्या आकर्षक जाहिरातांना बळी पडून आपण दोन मिनिटांत आपल्या आरोग्याचे अनारोग्य होण्यास कारणीभूत ठरतो की काय, याकडे लक्ष देण्याची गरज निर्माण झाली आहे. याशिवाय याबाबत 'एफडीए'ला देखील आता जागृत राहण्याची वेळ आली आहे.
जाहिरातीतून फसवणूक?
'मॅगी'मुळे माधुरी दीक्षित, अमिताभ बच्चन आणि प्रीती झिंटा या ब्रॅन्ड अॅम्बेसिडरना देखील अडचणीत आणले आहे. कंपनीच्या मार्गदर्शनानुसार ब्रॅन्ड अॅम्बेसिडर म्हणून त्यांनी जाहिरात केली असली, तरी त्या जाहिरातीतून आरोग्यास घातक पदार्थ असताना त्याची खोटी जाहिरात करून फसवणूक केल्याचा प्रकार पुढे आला आहे. याकडे विविध राज्य सरकारने लक्ष वेधले. लहानापासून ते मोठ्यापर्यंत सर्वांच्या तोंडावर रेंगाळणारी 'मॅगी'ची चव आता कायमचीच नाहीशी होण्याची शक्यता आहे. 'मॅगी' हे गुणवत्तापूर्ण तसेच सुरक्षित खाद्यपदार्थ असल्याचा उत्पादन कंपनीने दावा केला आहे. परंतु, शिसे, तसेच 'एमएसजी'चे प्रमाण अधिक आढळल्याने प्रत्यक्षात जाहिरात वेगळी आणि वस्तुस्थिती वेगळी आहे. यामुळे जाहिरातीतून फसवणूक झाल्याचे स्पष्ट होत आहे. या संदर्भात बिहारमधील मुझफ्फरपूरमधील कोर्टात दाखल केलेल्या खटल्यात विविध कलमांसह फसवणुकीचा गुन्हा दाखल करण्यात आला आहे.़
आरोग्यास घातक
'मॅगी' नूडल्ससारख्या उत्पादनात 'मोनोसोडियम ग्लुटामेट' बरोबर शिशाचे प्रमाण अधिक असणे हे आरोग्यास धोकादायक ठरणारे आहे. कारण, 'एमएसजी'चे खाण्यातील वाढत्या प्रमाणामुळे शरिरातील क्षाराचे प्रमाण अधिक वाढण्याची भीती असते. 'एमएसजी'मुळे अंगावर सूज वाढते. त्याशिवाय रक्तदाब वाढतो. मेंदूसह हृदयाला देखील त्रास होण्याची शक्यता अधिक असते. तसेच शिसे अधिक असल्यास किडनी, लिव्हरवर परिणाम होऊ शकतो, असे वैद्यक तज्ज्ञांनी स्पष्ट केले. लहान मुलांमध्ये 'मॅगी' नूडल्सची क्रेझ अधिक आहे. अनेकदा घरी नाश्त्यामध्ये अथवा सांयकाळी किंवा टिफीनमध्ये 'मॅगी' खायला दिली जाते. ती मुलांच्या आरोग्यास घातक असल्याचे वैद्यकतज्ज्ञ सांगत आहेत.
कंपनी काय म्हणते?
'उत्तर प्रदेशातील अन्न प्राधिकरणाला 'मॅगी' नूडल्सच्या नमुना पॅकमध्ये शिसेचे प्रमाण अधिक असल्याचे आढळून आल्याने ग्राहक वर्ग चिंतीत आहे हे आम्ही जाणतो. प्राधिकरणाला सर्व चाचण्या करण्यास आम्ही सहकार्य करीत आहोत. आम्ही स्वतंत्र पातळीवरील विश्लेषणासाठी 'मॅगी' नूडल्सच्या साडेबारा कोटी पॅकेट्सची चाचणी केली आहे. सर्व अंतर्गत व बाह्यतम चाचण्यामधून 'मॅगी' नूडल्समधील शिशाची पातळी अन्न नियामक मंडळाने घालून दिलेल्या मर्यादांची पूर्तता करते. 'मॅगी' नूडल्स खाण्यात पूर्णपणे सुरक्षित आहे असे दिसून आले आहे,' असा दावा 'नेस्ले' कंपनीने दिलेल्या प्रसिद्धीपत्रकात केला आहे. कच्च्या मालातील शिशाच्या पातळीवर नियमितपणे लक्ष ठेवून असतो. त्यावर नियमितपणे चाचण्या करत असतो. प्रमाणित प्रयोगशाळांनी वेळोवेळी केलेल्या चाचण्यांतून 'मॅगी' नूडल्समधील शिशाची पातळी निश्चित केलेल्या पातळ्यांच्या आत आहे असे दिसून आले आहे, असेही कंपनीने स्पष्ट केले आहे.
मोबाइल अॅप डाउनलोड करा आणि राहा अपडेट
