म. टा. प्रतिनिधी, पुणे
जुन्या नोटा भरण्यासाठी शहरातील विविध बँकांमध्ये आलेल्या खातेदारांना मंगळवारी बराच मनःस्ताप सहन करावा लागला. जुन्या नोटा खात्यात भरण्यासाठी ३० डिसेंबरपर्यंत मुदत देण्यात आली होती; मात्र सोमवारी रिझर्व्ह बँकेने अचानक नवा नियम लागू केला. या नियमानुसार, आपल्याच खात्यात पाच हजार रुपयांपेक्षा अधिक रक्कम जुन्या नोटांच्या रूपात भरायची असल्यास किमान दोन बँक अधिकाऱ्यांना पटेल असा लेखी खुलासा देणे बंधनकारक करण्यात आले. तसेच बँकेला हा खुलासा कायमस्वरूपी जतन करण्याचे आदेशही देण्यात आले. वास्तविक पाच हजारांपेक्षा अधिक रक्कम पहिल्यांदा भरताना कोणताही खुलासा देण्याची आवश्यकता नाही, असे केंद्रीय अर्थमंत्री अरुण जेटली यांनी सांगितले होते; मात्र त्यांचे बोल आणि रिझर्व्ह बँकेची अधिसूचना यात तफावत असल्याने बँक अधिकाऱ्यांनी ग्राहकांच्या खुलाशाबाबत सावध पवित्रा घेतला; मात्र यामुळे खातेदारांना मोठा मनःस्ताप सहन करावा लागला. गेला सव्वा महिना बँकांमध्ये प्रचंड रांगा असल्याने अनेकांनी अखेरच्या आठवड्यात पैसे भरू असे ठरवले होते. त्यांची या नव्या नियमामुळे खूप अडचण झाली.
कोथरूड येथील एक महिला राष्ट्रीयीकृत बँकेतील आपल्याच खात्यात २४ हजार रुपये भरण्यासाठी गेली होती. तिला हे पैसे नोटाबंदीआधी दोन दिवस भिशीतून मिळाले होते. भिशीतील १२ महिलांना प्रत्येकी दोन हजार रुपये ५०० व १०००च्या नोटांमध्ये दिले होते. काही कारणामुळे संबंधित महिलेने ही रक्कम बँकेत भरली नाही. मंगळवारी बँकेत गेल्यानंतर बँकेच्या अधिकाऱ्यांनी तिच्याकडे खुलासा मागितला. त्यावर तिने ही माहिती दिली. त्यानंतर बँकेच्या अधिकाऱ्यांनी तिला भिशीतील सर्व महिलांकडून एका कागदावर ही रक्कम संबंधित महिलेला भिशीपोटी देण्यात आल्याचे लिहून त्यावर त्यांची स्वाक्षरी घेऊन येण्याचे फर्मान सोडले. ‘आम्हाला पुराव्यांशिवाय ही रक्कम घेता येणार नाही. घेतल्यास आम्ही अडचणीत येऊ,’ असे या अधिकाऱ्यांनी सांगितल्याने या महिलेला संताप अनावर झाला होता.
वाकडेवाडी येथे एक प्राध्यापक १८ हजार रुपये घेऊन बँकेत गेले होते. त्यांच्याकडील जुन्या नोटा त्यांच्या पगारातूनच मिळाल्या होत्या; मात्र बँकांमधील रांगा पाहून त्यांनी डिसेंबरअखेरपर्यंत मुदत असल्याने नंतर पैसे भरू असे ठरवले होते. मध्येच त्यांना गावी जावे लागले. त्यामुळे मंगळवारी ते पैसे भरण्यासाठी गेले असता, त्यांना अडवण्यात आले. नोटा भरण्यासाठी उशीर झाल्याचे शपथपत्र आणा आणि प्रवासाचे पुरावेही जोडा, असे त्यांना सांगण्यात आले.
‘आम्ही अडचणीत येऊ’
‘पाच हजारांपेक्षा अधिक रक्कम भरण्यास आलेल्या व्यक्तींकडून योग्य पुराव्यांशिवाय ही रक्कम स्वीकारू नये, असे आम्हाला आदेश आहेत. या पुराव्यांची माहिती शाखाधिकारी, तसेच विभागीय कार्यालयालाही कळवावी लागते. त्यांची मान्यता मिळाल्यानंतर रक्कम स्वीकारा, असे आदेश आहेत. तसेच हे पुरावे जतनही करायचे आहेत. आम्ही खातेदारांना पूर्वीपासून ओळखत असलो, त्यांच्याबद्दल खात्री असली, तरी आम्ही काहीही करू शकत नाही. पुराव्यांशिवाय रक्कम स्वीकारली, तर आमची नोकरी धोक्यात येईल,’ अशी माहिती काही बँकेच्या अधिकाऱ्यांनी दिली.
‘परदेश प्रवासाचे पुरावे द्या’
कोथरूडमधील एक जोडपे आपल्या मुलाकडे अमेरिकेत गेले होते. त्या वेळी त्यांच्या घरात जुन्या नोटांच्या रूपात दहा हजार रुपये होते. त्यांची परतीची तिकीटे जानेवारीअखेरची असतानाही नोटाबंदीच्या निर्णयानंतर त्यांनी ती रद्द करून १८ डिसेंबर रोजीच पुणे गाठले. त्यानंतर मंगळवारी ते पैसे भरण्यासाठी बँकेत गेले असता, त्यांना उशीर झाल्याचे कारण, पासपोर्टची प्रत, तसेच बोर्डिंग पासची प्रत हे पुरावे दिल्यानंतरच पैसे स्वीकारण्यात येतील, असे सांगण्यात आले.
मोबाइल अॅप डाउनलोड करा आणि राहा अपडेट
