‘कादंबरी लिहिणे सोपे नाही. कादंबरी लेखन करताना प्रचंड अभ्यासासह चिंतनाची जोड आवश्यक असते. मनन, चिंतन, चिकित्सा आणि लेखन हे कादंबरी लेखनाचे टप्पे आहेत. त्यासाठी लागणारी उपजत प्रतिभा लेखकाकडे असणे आवश्यक आहे,’ असे प्रतिपादन ज्येष्ठ इतिहास संशोधक डॉ. सदाशिव शिवदे यांनी केले.
जळगावच्या प्रॉलिफिक पब्लिकेशनतर्फे सुलभा राजीव लिखित ‘येसूबाई’ या कादंबरीचे प्रकाशन पत्रकार भवन झाले. त्या वेळी ते बोलत होते. ज्येष्ठ इतिहास संशोधक पांडुरंग बलकवडे, डॉ. अरुणचंद्र पाठक, डॉ. मनीषा बाठे, प्रकाशक राजीव कुलकर्णी, लेखिका सुलभा राजीव या वेळी उपस्थित होते. डॉ. शिवदे म्हणाले, ‘महाराणी येसूबाई यांच्या जीवनावरील कादंबरी लिहिणे सोपे नाही. छत्रपती संभाजी महाराजांच्या कार्यात पत्नी म्हणून एकरूप झालेल्या आणि संभाजी महाराजांच्या मृत्यूनंतर संयमीपणे उभे राहात समाजाला गौरव प्राप्त करून देणारे असे, महाराणी येसूबाईंचे व्यक्तिमत्त्व होते. मराठ्यांच्या इतिहासात अनेक शूर स्त्रिया होऊन गेल्या. परंतु, परकीयांच्या कैदेत असताना संयमाने सर्व परिस्थितीला ३० वर्षे तोंड देणाऱ्या त्या एकमेव आहेत.’
बलकवडे म्हणाले, ‘महाराणी येसूबाईंच्या जीवनात अनेक संकटे आली. परंतु, संकटांशी धीरोदात्तपणे सामना करून यशस्वीपणे त्या जीवन जगल्या आणि आपली कर्तव्ये पार पाडली. अत्यंत निराशाजनक परिस्थितीत त्यांनी जीवन व्यतीत केले. छत्रपती शिवाजी महाराज, संभाजी महाराज आणि औरंगजेब यांचा कार्यकाळ येसूबाईंनी पाहिला होता. दिल्लीत सत्ता काबीज केल्यानंतर मराठ्यांनी येसूबाईंना स्वगृही सातारा येथे आणले. तोपर्यंतचा जीवनपट सर्वज्ञात आहे. परंतु, साताऱ्यात आल्यानंतर तेथील महापतीव्रतीचे जीवन आणि मृत्यूचा दिनांक आपल्याला माहीत नाही, हे दुर्देव आहे.’
‘ज्याप्रमाणे छत्रपती संभाजीराजांचे बौद्धिकरूप झाकले गेले. त्याप्रमाणे येसूबाईंच्या रूपाने त्यांच्यामागे असलेल्या बळकट सावल्यादेखील झाकल्या गेल्या. सुलभा राजीव यांनी कादंबरीच्या माध्यमातून त्यांचे कार्य पुढे आणले आहे. संशोधन लोकांपर्यंत पोहोचत नाही. प्रत्यक्षात संशोधनाचा आत्मा सुंदर असतो. त्या आत्म्याला काया देण्याचे काम सुलभा राजीव यांच्या कादंबरीकाराने केले आहे,’ असे गौरवोद्वगार बाठे यांनी काढले. राजीव कुलकर्णी, श्रद्धा शुक्ल, योगेश शुक्ल, रसिका मुजुमदार यांनी अभिवाचन केले. सुनील कुलकर्णी यांनी सूत्रसंचालन केले. अमेय बाकरे यांनी आभार मानले.
मोबाइल अॅप डाउनलोड करा आणि राहा अपडेट