४९ सार्वजनिक मंडळांनी केली प्रतिष्ठापना
म. टा. प्रतिनिधी, भोर
भोर शहरात ४९ सार्वजनिक गणेश मंडळांनी 'श्रीं'ची प्रतिष्ठापना केली आहे. पाच-सहा मंडळांचा अपवाद वगळता अन्य मंडळे साधेपणाने गणेशोत्सव साजरा करत असल्याचे दिसून येत आहे. निधीची चणचण, झोकून देउन सक्रिय काम करणाऱ्या कार्यकर्त्यांची वानवा, 'डीजे'च्या वापरावर बंदी, शहराच्या सर्वच भागांत काँक्रिटीकरणाची अर्धवट झालेली कामे, दोन्ही बाजूला रस्त्यांची केलेली खोदाई, मंडळाचा पदाधिकारी, कार्यकर्ता किंवा जवळच्या व्यक्तीचे निधन अशा अनेक कारणांमुळे गणेशोत्सव साधेपणाने साजरा केला जात असल्याचे सांगण्यात आले. याशिवाय नवरात्र, दत्तजयंती, गणेश जयंती, शिवजयंती यांसारखे धार्मिक व ऐतिहासिक कार्यक्रम मोठ्या दिमाखात व उत्साहात साजरे करण्याला काही मंडळी प्राधान्य देत असल्याचे कारणही त्यामागे आहे.
शेटेवाडीच्या जवाहर तरुण मंडळाने रांझ्याच्या पाटलाचे हात तोडण्याचा शिवकालीन ऐतिहासिक १२ पात्रांचा २० मिनिटांचा जिवंत देखावा सादर करून भाविकांचे लक्ष वेधून घेतले आहे. सुधीर शेटे मंडळाचे अध्यक्ष आहेत. वेताळ पेठेतील तुफान मित्रमंडळाने 'बोगस डॉक्टर' हा १२ पात्रांचा १६ मिनिटांचा सद्यस्थितीवर आधारित देखावा सादर केला आहे. प्रतीक गायकवाड मंडळाचे अध्यक्ष आहेत. बजरंग आळीतील आझाद तरुण मंडळाने १५ फूट उंचीची लालबागच्या राजाची मूर्ती बसवली असून, ती शहराचे आकर्षण बनली आहे. दक्षिणेतून जमा होणाऱ्या रकमेतून शालेय साहित्याचे वाटप केले जाणार आहे. गणेश ऊर्फ मुन्ना पवार मंडळाचे अध्यक्ष आहेत.
गोल्डन गणेशोत्सव मंडळाने हिमालयात भगवान श्री शंकराची तपस्या हा भव्य धार्मिक देखावा सादर केला आहे. मंडळ सांस्कृतिक कार्यक्रमाबरोबरच जलयुक्त शिवार कार्यक्रमाला मदत देणार आहे. महेश शेटे मंडळाचे अध्यक्ष आहेत. श्री सुभाष गणेश मंडळाने मोफत नेत्रतपासणी शिबिराचे आयोजन केले होते. सम्राट तरुण मंडळाने शिर्डीच्या साईबाबांची समाधी व साईंचे दर्शन हा देखावा उभारला आहे. युवराज जेधे मंडळाचे अध्यक्ष आहेत. अचानक मित्र मंडळाने पावन खिंडीची लढाई हा १२ पात्रांचा १८ मिनिटांचा ऐतिहासिक जिवंत देखावा सादर केला आहे. उमेश देशमुख मंडळाचे अध्यक्ष आहेत. शिवनेरी मित्रमंडळाने भजन, कीर्तन, प्रवचन, विविध स्पर्धांचे आयोजन केले आहे. कुणाल धुमाळ मंडळाचे अध्यक्ष आहेत.
नवी आळी, भेलकेवाडी, भोईआळी, नागोबा आळी व इतर भागांत गणेशोत्सव साधेपणानेच साजरा केला जात आहे. नोंदणीकृत ४९ व नोंदणी नसलेल्या १०पेक्षा अधिक ठिकाणी सार्वजनिक गणेशोत्सव साजरा केला जातो; मात्र यांपैकी एकाही मंडळाने उत्सवासाठी 'महावितरण'कडून वीज घेतली नसल्याचे सांगण्यात आले. ही मंडळे त्यांच्या परिसरातील मंदिरांना दिलेल्या कनेक्शनवरून वीज वापरतात, असे सांगण्यात आले.
फडणीसांचा शिवकालीन गणेशोत्सव
भोरच्या शिवपुरी आळीतील फडणीस कटुंबीयांच्या गणेशोत्सवाला छत्रपती शिवाजी महाराजांच्या वेळेपासूनची परंपरा आहे. फडणीस कुटुंबीयांचे मूळ गाव भोर तालुक्यातील चिखलावडे हे आहे. छत्रपतींच्या दरबारी कृष्णाजी, व्यंकोजी फडणीस कारभारी होते. त्या वेळी गणेशोत्सवात महाराज दर्शनासाठी चिखलावडे येथे येत असत. तीनशे वर्षांपूर्वी भोर येथे संस्थान सुरू झाले. तेव्हापासून प्रतिपदा ते पंचमी या काळात फडणीसांचा गणेशोत्सव येथे सुरू झाला. या काळांत लघुरुद्र, सहस्रावर्तन, गणेशपुराण, प्रवचन, कीर्तन, भजन, आरती आणि शेवटच्या दिवशी लळीताचे कीर्तन, एक हजार दूर्वा अर्पण करणे असे धार्मिक कार्यक्रम केले जातात. गौरीसोबत पार्थिव गणेशमूर्तीचे विसर्जन केले जाते. या उत्सवाकरिता संस्थानकाळापासून सरकारकडून दर वर्षी वेल्हे येथील उपकोषागारातून काही रक्कम देणगी म्हणून दिली जाते. सध्या ही रक्कम फक्त सत्तावीस रुपये इतकी आहे; मात्र ती आणण्यासाठी आज सव्वाशे रुपये खर्च येतो.
मोबाइल अॅप डाउनलोड करा आणि राहा अपडेट
