करण्याचा राज्य सरकारचा आदेश
म. टा. प्रतिनिधी, पुणे असंरक्षित गडकोट ताब्यात घेण्यासाठी राज्य सरकारने पावले उचलली असून, राज्यभरातील ३९१ गडांचे सातबारे आणि नकाशे करण्याचा आदेश महसूल खात्याला देण्यात आला आहे. दुर्गसंवर्धन समितीनेही राज्यातील पंधरा गड संवर्धनासाठी घेण्याचा निर्णय घेतला असून, गडांवरील तोफांचे जतन करण्यासाठी सुरक्षा योजना बनविण्यात येणार आहेत. गडांचे सातबारे आणि नकाशांचे काम तातडीने व्हावे, यासाठीचा पाठपुरावाही समितीतर्फे केला जाणार आहे. राज्यातील पंधरा किल्ले संवर्धनासाठी प्रायोगिक तत्त्वावर हाती घेण्यात येणार आहेत. समितीचे सदस्य या गडांची पाहणी करून त्याचा आराखडा तयार करणार आहेत. या पंधरा गडांमध्ये कोराईगड, पूर्णगड, बाणकोट, उंदेरी, यशवंतगड, रांगणा, विशालगड, अंकाई, टंकाई, साल्हेर, मुल्हेर, बैतुलवाडी, लळींग, भरतगड, पाथरी आदी गडांचा समावेश आहे. गडांवरील तोफा चोरीस जाण्याचे प्रकार वाढले आहेत. या पार्श्वभूमीवर राज्यभरातील गडकोटांवरील तोफांसाठी सुरक्षायोजना बनविण्यात येत आहेत. गडांवरील तोफांची सुयोग्य मांडणी केली जाणार आहे. छायाचित्रांचा संग्रह करून त्यांची नोंदणी व पाठपुरावा घेतला जाणार आहे. समितीचे सदस्य डॉ. सचिन जोशी यांनी गडांवरील तोफांच्या छायाचित्रांचे संकलन केले आहे. ही छायाचित्रे आणि रेखांकने पुरातत्त्व खात्याकडे देण्यात येणार आहेत. पुण्यातील सर्वाधिक वर्दळ असलेल्या सिंहगड आणि राजगड या गडांवरील स्वच्छतागृहांची डागडुजी तसेच स्वयंसेवी संस्थांमार्फत त्यांची नियमित स्वच्छता ठेवली जाणार असल्याचा निर्णय समितीच्या नुकत्याच पुण्यात झालेल्या बैठकीत झाल्याचे समितीचे सदस्य चंद्रशेखर शेळके यांनी सांगितले. सांस्कृतिक खात्याच्या पुणे विभागाच्या सदस्य सचिव अमिता तळेकर, पुरातत्त्व विभागाचे सहसंचालक विलास वाहणे, समितीचे मार्गदर्शक पांडुरंग बलकवडे, समन्वयक मिलिंद लेले, सदस्य प्र. के. घाणेकर, डॉ. सचिन जोशी, हृषीकेश यादव, राजेंद्र टिपरे, भगवान चिले, प्रमोद पाटील, डॉ. अमर आडके, चंद्रकांत अभंग, मृदुला माने, अवधूत पै आणि सांस्कृतिक खात्याच्या अधिक्षक संयोगिता पाटील आदींच्या उपस्थितीत हे निर्णय घेण्यात आले. महसूल खात्याकडून गडांचे नकाशे आणि सातबारे बनविण्याबाबत यापूर्वी दिरंगाई झाली, यापुढे ती होऊ नये याचा पाठपुरावा समिती करणार आहे. गडकोटांवरील पाण्याचे ठाव स्वच्छ करण्याचे काम जलयुक्त शिवार योजनेतून करणार असल्याचेही ते म्हणाले.
गडांच्या संवर्धनाचे काम सुरू करण्यापूर्वी रेखांकनाचे काम हाती घेण्यात येणार आहे. तज्ज्ञ सल्लागार समिती नेमण्यासाठी लवकरच निविदा काढण्यात येणार असल्याची माहिती वाहणे यांनी दिली.
पाठवा वास्तू, तोफांची छायाचित्रे गडकोटांच्या संवर्धनाचे काम मोठ्या प्रमाणावर हाती घेण्यात येणार आहे. काही गडांवरील वास्तू नामशेष झाल्या आहेत किंवा होण्याच्या मार्गावर आहेत. गडकोटांवरील अशा वास्तू, तोफा व इतर अवशेषांची छायाचित्रे दुर्गसंवर्धन समितीकडे gadkillesamiti@gmail.com या ई-मेल आयडीवर पाठवावीत, असे आवाहन समितीने केले आहे. या छायाचित्रांचा संदर्भ संवर्धनासाठी उपयुक्त ठरणार आहे.
मोबाइल अॅप डाउनलोड करा आणि राहा अपडेट