म. टा. प्रतिनिधी, पुणे
ठाण्यात होणाऱ्या ९६ व्या अखिल भारतीय मराठी नाट्य संमेलनाचा निधी अद्यापही सरकारच्या तिजोरीतच अडकून पडला आहे. संमेलनाला अवघा एक महिना उरला असताना परिषदेच्या पदाधिकाऱ्यांना आयोजनाकडे लक्ष देण्याऐवजी निधीसाठी शासनाच्या कार्यलयाचे खेटे घालावे लागत आहेत. साहित्य संमेलनाचा निधी वेळेवर देणाऱ्या शासनाचा नाट्यसंमेलनाच्या बाबतीत दुजाभाव का, असा सवाल यानिमित्ताने विचारला जाऊ लागला आहे.
पिंपरी येथे होणाऱ्या ८९व्या अखिल भारतीय मराठी साहित्य संमेलनासाठी राज्य शासनाकडून २५ लाख रुपये साहित्य महामंडळाला मिळाल्यानंतर नाट्य संमेलनासाठी मिळणाऱ्या निधीची नाट्य परिषदेला प्रतीक्षा आहे. नाट्य संमेनलाचे स्थळ निश्चित झाल्यानंतरच हा निधी मिळणार होता. नाट्य संमेलनाचे ठिकाण म्हणून ठाण्यावर शिक्कामोर्तब होऊन दोन महिने होत आले तरी, अखिल भारतीय मराठी नाट्य परिषदेचे पदाधिकारी निधीच्याच प्रतीक्षेत आहेत.
घुमान येथे झालेल्या अखिल भारतीय मराठी साहित्य संमेलनादरम्यान सांस्कृतिक कार्यमंत्री विनोद तावडे यांनी पुढच्या संमेलनाचा निधी दसऱ्यापूर्वी महामंडळाच्या खात्यात जमा होईल, अशी घोषणा केली होती. त्याप्रमाणे दसऱ्याला अवघे तीन दिवस शिल्लक असताना निधी महामंडळाच्या खात्यात जमा झाला. नाट्य संमेलनाची मात्र शासनाकडून उपेक्षाच होत आहे.
राज्य शासनातर्फे साहित्य संमेलन आणि नाट्य संमेलनासाठी दर वर्षी २५ लाख रुपये दिले जातात. पूर्वी हा निधी केव्हा मिळेल याची खात्री नव्हती. निधीसाठी पदाधिकाऱ्यांना मंत्रालयात वारंवार खेटे घालावे लागत. साहित्य महामंडळ व नाट्य परिषदेकडून लेखी स्वरूपात प्रस्ताव आल्यानंतर त्याबाबतीत निर्णय होत. यामध्ये संमेलनाच्या तारखा जवळ आल्या तरी प्रत्यक्ष निधी मिळत नसे. मात्र, सरकार बदलल्यानंतर घुमान येथे झालेल्या संमेलनात सांस्कृतिक कार्यमंत्र्यांनी निधी दसऱ्याच्या आधी मिळेल, अशी घोषणा करून बदलाचे संकेत दिले होते. त्यानुसार विनोद तावडे यांनी आपली घोषणा खरी करून दाखवली; पण त्यांना नाट्य संमेलनाचा मात्र विसर पडला.
साहित्य संमेलनासाठी निधी मिळाला असला तरी नाट्य संमेलनासाठी निधी मिळालेला नाही. ९६ व्या नाट्यसंमेलनाच्या अध्यक्षपदी ज्येष्ठ नाटककार गंगाराम गवाणकर यांची एकमताने निवड झाली आहे. पुढील महिन्यात ठाण्यामध्ये हे संमेलन होणार असून तारखा लवकरच जाहीर होणार आहेत.
पाठपुराव्यात कमी
साहित्य संमेलनाच्या निधीसाठी महामंडळाकडून सातत्याने पाठपुरावा करण्यात येतो. तसा पाठपुरावा करण्यात नाट्य परिषद कमी पडते, असे काही जाणकारांचे मत आहे. दोन्ही संमेलनांसाठी निधीची तरतूद असते. त्यासाठी सुरुवातीपासून पाठपुरावा केला तर संमेलन जवळ आले की धावपळ उडणार नाही, असे जाणकारांनी सांगितले.
..
संमेलनाचे ठिकाण निश्चित झाले तरी निधी मिळालेला नाही. ठिकाण निश्चित झाल्यानंतर बँक खात्यामध्ये निधी जमा होईल, असे आश्वासन शासनाकडून मिळाले होते. पूर्वी धनादेश मिळत असे. संमेलन जवळ आले तरी खात्यावर निधी जमा झालेला नाही. निधीसाठी मंगळवारी कार्यालयात जावे लागणार आहे.
- दीपक करंजीकर, प्रमुख कार्यवाह, अखिल भारतीय मराठी नाट्य परिषद
